February 29, 2012
Ανάλυση των προοπτικών της Ελλάδας με την πολιτική της «εσωτερικής υποτίμησης»
Για άμεση δημοσίευση: 23 Φεβρουαρίου 2012
Επικοινωνία: Dan Beeton, [email protected]
Washington, D.C.– Μια νέα μελέτη από το Κέντρο Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών (Center for Economic and Policy Research – CEPR), «Περισσότερος πόνος – κανένα όφελος για την Ελλάδα από τη συμφωνία;» εξετάζει την πρόσφατη εμπειρία της Ελλάδας με την «εσωτερική υποτίμηση» και διαπιστώνει ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος συνεχιζόμενης και παρατεταμένης ύφεσης. Σύμφωνα με τους πρόσφατους ενημερωμένους υπολογισμούς του ΔΝΤ, οι συντάκτες της μελέτης διαπιστώνουν ότι το ΑΕΠ της Ελλάδας θα έχει μειωθεί κατά 15,8% πριν ξεκινήσει η ανάκαμψη. Αυτό θα καθιστούσε τη μείωση της παραγωγής στην Ελλάδα μία από τις χειρότερες οικονομικές κρίσεις από την εποχή της παγκόσμιας οικονομικης ύφεσης του 1929. Ο συντάκτης της μελέτης υποστηρίζει ότι οι ελληνικές απώλειες είναι πιθανό να είναι ακόμη μεγαλύτερες.
«Το ΔΝΤ υποτιμά συστηματικά το βάθος της ελληνικής ύφεσης», είπε ο Μαρκ Βάισμπροτ, συνδιευθυντής του CEPR και κύριος συντάκτης της μελέτης. «Κάποια στιγμή, είναι λογικό να αναρωτηθούν οι Έλληνες αν αξίζει το ευρώ αυτή την τιμωρία».
Οι συντάκτες υποστηρίζουν ότι το σημαντικότερο πρόβλημα σχετικά με τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η Ελλάδα προς τις ευρωπαϊκές αρχές είναι ότι η δημοσιονομική πολιτική είναι φιλοκυκλική – δηλαδή του ότι η κυβέρνηση συμπιέζει τον προϋπολογισμό, πράγμα για το οποίο έχει δεσμευτεί, ενώ η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση. Το 2010-11, η ελληνική κυβέρνηση υιοθέτησε μέτρα για περικοπή των δαπανών κατά 8,7% του ΑΕΠ. Σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, αντιστοιχεί με περικοπή 1,3 δισεκατομμυρίου δολαρίων.
Η ανεργία στην Ελλάδα έφτασε στο επίπεδο ρεκόρ του 20,9% τον Νοέμβριο, και σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ θα κυμανθεί στα 17% το 2016. Η απασχόληση, ως ποσοστό του εργασιακά ενεργού πληθυσμού, είναι σε χαμηλότερο επίπεδο τώρα απ’ ό,τι ήταν το 1994.
Η ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε να μειώσει την απασχόληση στον δημόσιο τομέα κατά 150.000 εργαζόμενους μέχρι το 2015, να μειώσει τον βασικό μισθό κατά 20% (και κατά 32% για άτομα κάτω των 25 ετών) και να αποδυναμώσει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του επιπέδου ζωής για τους εργαζόμενους και την αναδιανομή του εισοδήματος προς τα πιο εύπορα οικονομικά στρώματα.
Η οικονομική θεωρία πίσω από αυτές τις αλλαγές είναι αυτή της «εσωτερικής υποτίμησης», σύμφωνα με την οποία, το μισθολογικό κόστος, το οποίο έχει μειωθεί από την ύφεση και την υψηλή ανεργία, μειώνεται ακόμη περισσότερο έτσι ώστε η οικονομία να γίνει πιο ανταγωνιστική σε διεθνές επίπεδο και να ανακάμψει μέσω των εξαγωγών. Όμως μετά από τέσσερα χρόνια ύφεσης, και την ανεργία να φτάνει σε επίπεδα ρεκόρ, δεν έλαβε χώρα εσωτερική υποτίμηση.
Οι συντάκτες εξετάζουν επίσης την εναλλακτική λύση μιας ελεγχόμενης χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί έτσι κι αλλιώς λόγω των συνεχόμενων κρίσεων και της συνεχιζόμενης ύφεσης. Αναφέρουν συγκριτικά την περίπτωση της Αργεντινής, η οποία επιχείρησε ανεπιτυχώς μια εσωτερική υποτίμηση όταν βρισκόταν σε καθεστώς βαθιάς ύφεσης την περίοδο 1998-2001. Μετά τη χρεοκοπία τον Δεκέμβριο του 2001 και την υποτίμηση μερικές εβδομάδες αργότερα, η οικονομία της Αργεντινής συρρικνώθηκε για ένα τρίμηνο (με απώλεια 4,9% του ΑΕΠ), αλλά στη συνέχεια ανέκαμψε και σημείωσε ανάπτυξη πλέον του 63% για τα επόμενα έξι χρόνια.
«Η επιτυχία της Αργεντινής μετά τη χρεοκοπία και την υποτίμηση καταδεικνύουν ότι η ταχεία ανάκαμψη είναι δυνατή» είπε ο Βάισμπροτ. «Δεν ήταν, όπως πολλοί ισχυρίζονται, μια ραγδαία αύξηση στις τιμές των αγαθών ή ανάπτυξη που οφείλεται στις εξαγωγές. Η Αργεντινή ανέκαμψε ταχύτατα διότι μπόρεσε να εγκαταλείψει την καταστροφική οικονομική πολιτική που ακολουθεί σήμερα η Ελλάδα και αντ’ αυτής να υιοθετήσει μια αναπτυξιακή πολιτική».
Η μελέτη αναφέρει ότι η Αργεντινή έφτασε το ΑΕΠ που είχε πριν την ύφεση σε μόλις τρία έτη, ενώ η Ελλάδα αναμένεται να χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία για να φτάσει σε αυτό το επίπεδο.
Οι συντάκτες προτείνουν ότι αν οι ευρωπαϊκές αρχές δεν είναι διαθέσιμες να εξετάσουν άλλες εναλλακτικές λύσεις, η ελεγχόμενη χρεοκοπία και η έξοδος από το ευρώ είναι μία εναλλακτική που θα έπρεπε να λάβουν σοβαρά υπόψη.
###
